Vroeger dacht men dat honden alleen in hun gedrag gemotiveerd werden door leerervaringen, denk maar aan Pavlov. Het belletje rinkelt en elke keer krijgt een hond voer tijdens het rinkelen. Na een paar keer dit te hebben uitgevoerd weet de hond dat als het belletje rinkelt hij voer krijgt. Echter weten we inmiddels dat het allemaal niet zo simpel is, gedrag is zeer complex! Diep binnenin de hersenen van honden zijn zogenaamde ‘overlevingsmechanismen’ actief die razendsnel kunnen reageren op waarnemingen, prikkels en ervaringen. De reactie die we zien op dat moment is een emotionele reactie. Deze reacties hebben als einddoel dat de hond kan voldoen aan zijn eigen welzijnsbehoeftes. Emoties zijn heel erg krachtig en beïnvloeden (motiveren) honden op hun keuzes die ze maken. Wanneer u de motivatie van de emotie begrijpt kunt u uw hond helpen.

Pijn

Pijn gedreven gedrag beschermt het lichaam tegen daadwerkelijke of potentiële fysieke schade. Het doel is om verdere schade te voorkomen. Denk hierbij aan vermijding, ontwijken, verandering in bewegen of agressie waarmee de hond anderen op afstand probeert te houden.

Angst

Deze emotie heeft het doel om de hond zichzelf te beschermen en in veiligheid te brengen. Voorspelbaarheid speelt een grote rol. Bedreigingen gericht op de hond kunnen dit systeem activeren. Angst is een negatieve emotie die gepaard gaat met negatieve stress. Vele vormen van agressie worden aangestuurd door angst. Ander gedrag wat u kunt zien bij angst is: vluchten, bevriezen, vechten en plots heel druk doen (gedrag wat in losloopgebieden regelmatig door mensen verward zie worden met spel).

Paniek

Paniek is gerelateerd aan de bescherming die anderen (een andere hond, dier of mens) een hond bieden (zoals de moederhond beschermend is voor een pup) en aan sociaal contact. Wanneer deze emotie geactiveerd wordt ontstaat er negatieve stress en een sterke drang naar het herstellen van dat (voor de hond zeer belangrijke) contact met bv. de eigenaar. Gedrag dat u kunt zien is: huilen, janken, piepen, blaffen, sloopgedrag, stresssignalen en onzindelijkheid.

Verlangen

Verlangen gedreven gedrag heeft vele vormen en heeft als doel het vergaren van bronnen die van belang zijn voor de hond. Bronnen kunnen basale dingen zijn zoals dorst en honger (denk ook aan jagen en speuren), maar ook aan bedelen of aandacht vragen.

Frustratie

Deze emotie wordt geactiveerd wanneer het niet lukt om een (voor de hond) verwachtingen te laten uitkomen of wanneer de hond geen toegang kan krijgen tot het gene dat hij graag wil hebben en daarmee een grote waarde hebben. Veel voorkomend gedrag wat door frustratie wordt veroorzaakt is o.a. blaffen, happen, trekken (aan de lijn, waar ook in gebeten kan worden), uitvallen en janken.

Lust

Lust is verbonden aan de drang om voort te planten. Gedrag wat u kunt zien is o.a. berijden, actief zoeken naar een teef of reu (bv. tijdens de loopsheid) en hormonen spelen hierbij een grote rol.

Verzorging

Emoties die verbonden zijn met het geven of krijgen van zorg. Denk bijvoorbeeld aan honden die vachtverzorging aan anderen geven, maar ook aan nestdrang of schijnzwangerschap.

Spel

Tijdens sociaal spelgedrag hebben honden de mogelijkheid om informatie over de andere hond(en) te vergaren. Ook kunnen bepaalde vormen van agressie tijdens spel worden geoefend zonder dat het escaleert (zonder schade!). Veel informatie die een hond via spel opdoet kan niet op andere manieren vergaart worden. Sociaal spel gaat altijd samen met een positieve emotionele toestand.