Gezonde hondenvoeding en kattenvoeding

Hoe kies je gezonde dierenvoeding?

Dierenvoeding is in vele varianten te koop. Online is de keuze reuze. Misschien kies je de brokken die in de supermarkt om de hoek verkrijgbaar zijn of valt de keuze op de merken die bij de dierenarts te krijgen zijn? 

Voeding is een heel interessant onderwerp, daarom heb ik mijn proefschrift geschreven over dierenvoeding. Waar ik achter ben gekomen is dat het nog helemaal niet gemakkelijk is om een goede voeding te kiezen. Merken schrijven allerlei gezondheidsclaims, maar zijn die wel waar? Ik neem je mee in de kritische blik op dierenvoeding en maak je wegwijs hoe je voor jouw hond of kat een goede keuze kunt maken.

 

Wat is het natuurlijke eetpatroon?

Ruim 30.000 jaar geleden is de hond bij de mens gekomen vanwege de voordelen die wij hen konden bieden. We boden voedsel en veiligheid, terwijl de honden andere roofdieren op afstand hielden en waarschuwden als er indringers waren. 

Ongeveer 10.000 jaar geleden is de kat bij de mens komen gekomen omdat zij het ongedierte bij de graanopslag weg hielden. Daarnaast boden de mensen ook voor de katten veiligheid en voedsel.

We spoelen vooruit naar 1940, toen werden de eerste brokken geproduceerd. Voor die tijd aten de hond en kat voornamelijk de prooidieren rondom het huis en kregen ze iets ‘uit de pot’. Van nature eten carnivoren prooidieren die uit voor het grootste gedeelte uit eiwitten, vetten en vocht bestaan. Dit komt overeen met een dier die uitsluitend leeft van prooidieren. Koolhydraten komen nagenoeg niet voor in het dieet van een carnivoor. De enige koolhydraten die een hond of kat binnenkrijgt is van de darminhoud van een prooidier.

 

Carnivoren en obligate carnivoren

Honden zijn carnivoren en katten zijn obligate carnivoren. De voedingsstof taurine komt voor in dierlijke producten en is voor obligate carnivoren essentieel om voldoende binnen te krijgen. Honden kunnen uit plantaardige stoffen taurine aanmaken, maar katten kunnen dit niet. Zij hebben daarom vlees nodig om te kunnen overleven. Ondanks dat honden wel zelf taurine kunnen aanmaken met de juiste stoffen betekent dit  dat deze stoffen wel aanwezig moeten zijn. Veel graanvrije hondenbrokken bevatten echter weinig vlees en geen graan, terwijl graan wel de stoffen bevat die nodig zijn om taurine aan te kunnen maken. 

 

Overzicht voedingsstoffen verdeling

In onderstaande afbeelding zie je een verdeling van de voedingsstoffen eiwitten vetten en koolhydraten. De verdeling is een ideaal beeld, hoe de verdeling optimaal zou zijn voor een hond en kat.

 

Het grootste gedeelte bestaat uit eiwitten en vetten, maar een klein gedeelte zijn koolhydraten. Vooral bij de kat valt op dat het percentage koolhydraten heel erg laag is. ‘Uit de pot mee-eten’ is daarom niet wenselijk omdat mensen een totaal andere voedingsstijl hebben. Je zou verwachten dat voedingsproducenten zich houden aan de optimale natuurlijke verdeling van voedingstoffen, maar dat is helaas niet zo zoals in onderstaande afbeelding te zien is.

 

 

Veel brokken bevatten vaak meer dat de helft koolhydraten terwijl de eiwit- en vetpercentage juist gehalveerd is ten opzichte van het ideaal percentage. Deze verdeling zie je meestal in brokken die te koop zijn in de supermarkt, heel veel commerciële merken die online te koop zijn, maar ook de merken die bij de dierenarts te koop zijn zoals Royal Canin en Hills.

Ben je al de ingrediëntenlijst op de zak voer aan het nakijken? Dan kun je wel het eiwit- en vetpercentage vinden, maar niet de koolhydraten. Producenten laten dit percentage achterwege omdat eigenaren zich dan te snel zouden afvragen waarom er zoveel koolhydraten in zitten.

 

Analytische bestanddelen leren lezen

Analytische bestanddelen is de lijst die de analyse van voedingsstoffen weergeeft. Deze lijst kun je terugvinden op de zak voer of online (in sommige gevallen) waar je het voer gekocht hebt. Om een duidelijk voorbeeld te geven heb ik een vergelijking gemaakt tussen een willekeurig merk brok en de natuurlijke ideaal verdeling.

 

Royal Canin Adult Medium

In de analytische bestanddelen vind je: Ruw eiwit 25 %, Ruw vet 14 %, Ruwe as 5,9 %, Ruwe celstof 1,2 %, Manno-Oligo-Sacchariden 0,5 g, Omega-3 vetzuren 6 g, EPA/DHA 3,1 g. 

Hier zie je geen percentage koolhydraten staan. Door de percentages 25%, 14%, 5,9% en 1,2% bij elkaar op te tellen kom je uit op (afgerond) 46%. Een brok is 100% (het vochtpercentage tellen we niet mee), door 46% van 100% af te halen kom je uit op 54% wat het totaal percentage koolhydraten is.

 

Royal Canin – Adult indoor 27

In de analytische bestanddelen vind je: Ruw eiwit 27 %, Ruw vet 13 %, Ruwe as 7,3 %, Ruwe celstof 4 %. Door de percentages weer op te tellen kom je op 51% uit. Haal dit van 100% af, dan blijft 49% koolhydraten over.

 

Ingrediënten van de brokken

Eiwitten en vetten

Als we het hebben over eiwitten en vetten dan worden hier dierlijke eiwitten en vetten mee bedoeld. Sojabonen bevatten veel eiwitten, maar die zijn plantaardig en dat is juist niet dat (obligate) carnivoren nodig hebben. Een eiwit- of vetgehalte op de analytische bestanddelen lijst maakt geen onderscheidt tussen dierlijke of plantaardige afkomst. Voor het verschil van eiwitten en vetten dien je naar de ingrediëntenlijst te kijken.

 

Koolhydraten

Een klein deel van de koolhydraten is nodig om de vorm van de brok te behouden (plakkerig). De rest van de koolhydraten wordt gebruikt als vulmiddel. Koolhydraten zijn goedkoper dan dierlijke eiwitten en vetten. Om de productiekosten van de brokken laag te houden worden vulmiddelen gebruikt zodat de winst groter is. Een dure brok betekent niet automatisch een gezonde brok.

De meest gebruikte koolhydraatbronnen zijn:

  • Granen
  • (zoete) Aardappels
  • Mais
  • Rijst
  • Erwten en andere groenten

 

Verteringsstelsel

Carnivoren kunnen een klein deel van de ingenomen koolhydraten (ofwel suikers) verbranden. Als de voeding meer dan 10% koolhydraten dan blijft het grootste gedeelte lang in de bloedbaan. Er wordt veel insuline aangemaakt waarna de suikers worden omgezet in lichaamsvet. Er wordt zó veel insuline aangemaakt waardoor de bloedsuikerspiegel weer te laag wordt. Hierdoor gaat de hond of kat weer eten om die suikerspiegel weer omhoog te krijgen. Op deze manier raken de Eilandjes van Langerhans (waar de insuline wordt aangemaakt) totaal uitgeput waardoor het dier een groot risico heeft op het krijgen van diabetes type 2 (niet-aangeboren diabetes). Sommige dieren vertonen wel symptomen van diabetes, andere dieren niet. Maar het niet laten zien van symptomen betekent niet dat een hond of kat zich fijn voelt.

 

Hongergevoel en smaak

Het grootste gedeelte van de brokken die te koop zijn bevatten koolhydraten die de hond of kat geen vol gevoel geven. Dat kan een reden zijn waarom veel honden en katten altijd honger hebben, overeten en zelfs eten stelen. Koolhydraatrijke brokken zijn behoorlijk geurloos en daarom oninteressant voor carnivoren. Om de interesse te wekken in het voer worden geur-, kleur- en smaakstoffen toegevoegd en dat kan zorgen voor hyperactiviteit. Dit is een groot probleem voor het welzijn van huisdieren.

 

Welke gezonde brokken zijn er?

Er komen steeds meer echt gezonde brokken op de markt, maar het blijft een hele zoektocht. Trap niet in graanvrije brokken, want het graan wordt vervangen door andere koolhydraatbronnen zoals aardappels, rijst en mais. Graanvrij betekent daarom ook niet automatisch een goede brok.

Eiwitrijke of koolhydraatarme brokken zijn perfect voor carnivoren. Helaas zijn er nog niet veel producenten die zulke brokken produceren. Hierdoor is de keuze beperkt. Het belangrijkste is om te kijken hoe uw hond of kat het op de nieuwe voeding gaat doen.

 

Aanbevolen merken

Hond:

  • Orijen
  • Acana

Kat:

  • Power of Nature – Meadowland Mix
  • Wildcat Etosha

 

Blik voer en nat voer

In brokken zit ongeveer 10% vocht in blik/nat voer ongeveer 70-80% vocht. Het maag-darmstelsel van carnivoren is optimaal voor blik/nat voer want in het wild bestaat een prooidier ook voor ongeveer 70% uit vocht. Het zou beter zijn om enkel een compleet blik/nat voer te geven in plaats van brokken. Ben vooral niet bang voor tandplak. Tandplak wordt veroorzaakt door suikers (koolhydraten) die aan de tanden blijven plakken waarna het uiteindelijk tandsteen wordt. Een goed merk blik/nat voer bevat geen toegevoegde suikers.

Het lezen van de ingrediëntenlijst van blik/nat voer is een stuk eenvoudiger. Deze lijst is namelijk opgebouwd uit eiwitten, vetten, mineralen en vocht. Als er ergens granen, groente of suiker op de ingrediëntenlijst staat kun je beter verder zoeken.

 

Kosten

Goede voeding hoeft niet duur te zijn. Misschien lijken de brokken van hoge kwaliteit op het eerste ogenblik duurder als ze vergeleken worden met de goedkope merken. Het ‘geheim’ zit in de kwaliteit van het voer. Carnivoren teren veel langer op eiwit- en vetrijke brokken, dan op brokken die vol koolhydraten zitten. Het dier heeft voor een langere tijd een verzadigd gevoel waardoor overeten na verloop van tijd minder wordt.

Het volume (gewicht) van eiwit- en vetrijke brokken is dichter en zwaarder dan van koolhydraatrijke brokken. Om een voorbeeld te geven wegen bv. 50 stuks eiwit- en vetrijke brokjes 50 gram terwijl 50 koolhydraatrijke brokjes 30 gram wegen.

Het verzadigde gevoel houdt langer aan en het fluctueren van de bloedsuikerspiegel verdwijnt. Hierdoor zal er meer rust in het lichaam komen (en uiteindelijk ook qua gedrag). Omdat er minder gegeten wordt is het in eerste instantie duurder merk nu even duur als de ‘goedkope’ brokken.

 

Voerpuzzels en snuffelmatten

Honden en katten moeten gestimuleerd worden om hun natuurlijke gedrag te vertonen. Ze gebruiken graag hun neus en poten om ergens bij te kunnen komen. Het doel is om het voer te manipuleren. Het is namelijk wetenschappelijk bewezen dat huisdieren gelukkiger gedrag vertonen wanneer ze gevoerd worden uit een voerpuzzel.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ieder dier vindt puzzelen leuk, maar je wilt het ze wel leren zodat ze begrijpen hoe de puzzel werkt. Probeer eens een puzzel (de bovenste 3 afbeeldingen zijn puzzels voor honden, de onderste 2 zijn voor katten) en leg wat brokken rondom de puzzel. De kans is groot dat het dier met een pootje het brokje dichterbij schuift en vervolgens gaat eten.

Zodra je hond beter wordt kun je lastigere puzzels aanbieden zoals beneden afgebeeld.  De eerste twee puzzels zijn voor honden geschikt, de laatste voor katten.

 

 

 

 

 

 

Tip: Ik voer mijn katten ook vaak het nat voer uit een kleine mok. Deze kan op de zijkant worden gelegd voor een gemakkelijk level en rechtop worden gezet voor een moeilijker level.

 

Wisselen van voeding

Wil je graag wisselen van voeding en heeft je huisdier verder geen lichamelijke problemen? Dan kun je overschakelen naar een ander merk via een schema. Rustig veranderen is belangrijk omdat de darmen van slag kunnen raken wanneer dit abrupt gebeurt.

 

Schema:

Week 1

  • Oud voer: 75%
  • Nieuw voer: 25%

Week 2

  • Oud voer: 50%
  • Nieuw voer: 50%

Week 3

  • Oud voer: 25%
  • Nieuw voer: 75%

Week 4

  • Oud voer: 0-10%
  • Nieuw voer: 90-100%

 

Onafhankelijk onderzoek

Ik heb geen contacten of financiële voordelen met de gegeven merken. Naar aanleiding van mijn proefschrift over dierenvoeding heb ik deze informatie over honden- en kattenbrokken en blik/nat voer gevormd.

Zodra een ander merk op de markt komt dat gelijk of beter is dan de merken die nu genoteerd staan zal dit document aangepast en indien nodig uitgebreid worden.

Er kunnen geen rechten worden ontleend aan deze pagina. Ga altijd naar uw dierenarts indien er lichamelijke klachten bij uw huisdier zijn.